Als er ooit een vis was met een gezicht dat je niet snel vergeet, dan is het de Kaapse kraaibek. Rond, stevig gebouwd, met een bijna menselijke glimlach — letterlijk, want hij heeft tanden die verdacht veel op die van ons lijken. En die gebruikt hij goed: om algen, schaaldieren en weekdieren van de rotsen te kraken.

Zijn Engelse naam 'knifejaw' verwijst naar zijn scherpe, bijna metalen beet. Maar gevaarlijk? Allesbehalve. De Kaapse kraaibek is eerder een zachtaardige herbivoor met een voorkeur voor het leven dicht bij de kust, tussen kelpwouden en rotsplateaus. Daar beweegt hij traag, rustig grazend, terwijl het zonlicht door het zeewier valt.

Hij is een typische bewoner van de koudere Kaapse wateren — een symbool van de overgang tussen de Atlantische en Indische Oceaan. Hij komt in de wereld alleen in deze wateren voor en - hoewel hij zelden verder oostwaarts zwemt - duikt hij soms verrassend op bij warmere riffen, alsof hij even op vakantie is.

Jonge kraaibekken zien er totaal anders uit dan volwassen exemplaren — donkerder, met verticale strepen. Pas na een paar jaar krijgen ze die kenmerkende zilveren glans en 'glimlach'.