Als je aan Zuid-Afrika denkt, komen waarschijnlijk wilde safari’s, de Tafelberg en de rijke geschiedenis van Nelson Mandela naar boven. Maar wist je dat Zuid-Afrika ook een unieke sportcultuur en traditionele spelletjes kent die zowel jong als oud verbinden? Laat je verrassen door de speelse ziel van Zuid-Afrika!
1. Straatvoetbal: de ziel van de townships
Hoewel voetbal een internationale sport is, heeft Zuid-Afrika zijn eigen draai aan straatvoetbal gegeven. In de townships, waar luxe velden ontbreken, wordt vaak gespeeld op stoffige pleintjes met geïmproviseerde doelen van stenen of blikjes.
Straatvoetbal is meer dan een spel; het is een manier om te ontsnappen aan de dagelijkse uitdagingen van het leven in de townships. Jongeren leren niet alleen voetbalvaardigheden, maar ook teamwork, doorzettingsvermogen en creativiteit. Het spel symboliseert hoop en dromen, met veel Zuid-Afrikaanse voetballers die hun carrière op deze pleinen begonnen.
2. Jukskei: een boerensport met geschiedenis
Jukskei wordt beschouwd als een van Zuid-Afrika’s oudste sporten en vindt zijn oorsprong bij de Afrikaner boeren in de 18e eeuw. Het spel ontstond toen boeren houten jukspelden (die werden gebruikt om ossewagens te sturen) naar doelen gooiden om de tijd te verdrijven. Tegenwoordig is Jukskei een georganiseerde sport met competities door het hele land.
Teams van vier gooien houten stokken naar een paal in de grond, met als doel deze zo dicht mogelijk te raken. Het spel vereist precisie, strategie en een flinke dosis concentratie. Het is vooral populair in plattelandsgebieden en brengt gemeenschappen samen tijdens festivals en toernooien.
3. Bok-Bok: een kinderspel vol durf
'Bok-bok, hoeveel horings op je rug?' Dit traditionele kinderspel, dat vergelijkbaar is met het Britse “Leapfrog,” draait om fysieke kracht en balans. Een team vormt een “brug” door gebogen te staan, terwijl het andere team spelers op de ruggen springt en het gewicht probeert te verdelen.
Komt het je bekend voor? Dat kan kloppen! Kans is groot dat je in Nederland ook opgegroeid bent met dit spel op het schoolplein. Ik in ieder geval wel. Bokje springen. Niet alleen voor veel Zuid-Afrikanen, maar ook voor veel Nederlanders roept het nostalgische herinneringen op aan zorgeloze kinderjaren en.... voldoende blauwe plekken en kneuzingen.
4. Plaaskrieket: cricket met een twist
Cricket is een van Zuid-Afrika’s nationale sporten, maar op het platteland krijgt het een creatieve twist. Bij “plaaskrieket” (boerenkrieket) gelden vaak informele regels en wordt gespeeld met zelfgemaakte bats en ballen.
Het draait niet om winnen, maar om plezier. Het spel wordt vaak gespeeld tijdens braais (barbecues) en familiebijeenkomsten. Kinderen en volwassenen doen mee, en iedereen maakt kans om ‘speler van de dag’ te worden.
5. Morabaraba: het bordspel van de voorouders
Morabaraba is een traditioneel Afrikaans bordspel dat lijkt op dammen, maar met een strategische diepgang die lijkt op schaken. Het spel wordt al eeuwenlang gespeeld door verschillende Zuid-Afrikaanse gemeenschappen en is nog steeds geliefd.
Twee spelers proberen elkaar’s stenen te “vangen” door lijnen te vormen op een speciaal ontworpen bord. Het spel vereist tactisch denken en wordt vaak gebruikt om jongeren strategisch inzicht bij te brengen. Morabaraba is ook opgenomen in internationale competities en wordt gepromoot als cultureel erfgoed.
6. Rooikatte: traditioneel jagen als spel
Een uniek spel dat is geïnspireerd op jachttechnieken van de San-bevolking. Rooikatte (“Rode Katten”) simuleert een jacht, waarbij spelers elkaar besluipen en proberen te “vangen” zonder gezien te worden.
Het spel combineert behendigheid en snelheid, en herinnert aan de eeuwenoude tradities van de jagers-verzamelaars in Zuid-Afrika.
7. Ghoema Danswedstrijden
Hoewel geen sport, verdienen de traditionele Ghoema danswedstrijden een plekje op deze lijst. Tijdens deze evenementen strijden gemeenschappen in kleurrijke kostuums om de beste dansbewegingen. De Ghoema-dans is een culturele viering die de geschiedenis van de Kaapse slaven gemeenschappen eert.
Het is een explosie van muziek, dans en cultuur die je meevoert naar de wortels van Zuid-Afrika. Het competitieve element maakt het extra spannend.
De spelletjes van Zuid-Afrika
Of je nu een doorgewinterde sportliefhebber bent of gewoon nieuwsgierig naar cultuur, deze unieke sporten en spelletjes bieden een bijzondere kans om Zuid-Afrika op een speelse manier te leren kennen. Het zijn tradities die niet alleen mensen samenbrengen, maar ook verhalen vertellen van vroeger en nu.
En waar ter wereld je ook woont: het spelen van spelletjes versterkt vriendschapsbanden, prikkelt je creativiteit en laat je vaardigheden zien waarvan je soms niet eens wist dat je ze had. De speelse ziel van Zuid-Afrika is sportief en brengt mensen samen. En de speelse ziel van Nederland? Die doet precies hetzelfde, dus vergeet hem niet en speel!
Comments