Tropische temperaturen in Nederland

Het is 1 juli 2025.Mijn telefoon trilt: “Hitteplan van kracht – blijf binnen, drink genoeg, wees alert.”Ik moet glimlachen. Niet omdat het onzin is. Helemaal niet. Maar omdat het me in één klap terugbrengt naar de Zuid-Afrikaanse zomer. Naar het stof. De stilte. De zinderende lucht boven de savanne.

Vandaag zuchten we massaal onder tropische temperaturen in Nederland van 35 graden of meer. Hier, waar huizen gebouwd zijn om warmte vast te houden. Waar airco’s nog steeds geen standaard zijn. En waar een tropische dag voelt alsof je opgesloten zit in een serre.

In Zuid-Afrika is 35 graden... gewoon dinsdag!

Tijdens de zomermaanden daar – van december tot en met februari – tikte de thermometer in onze lodge regelmatig de 40 of zelfs 45 graden aan. En ja, dat in combinatie met vochtige lucht. Want het is ook het regenseizoen. Als je geluk hebt, brengt de middag een dramatische onweersbui die alles even afkoelt. Maar meestal: zinderende hitte. Dagenlang.

En toch. We overleefden het. We leerden ermee leven. En ik durf zelfs te zeggen: ik vond het prachtig. Want als je leeft in de bush, ver van airco's, hittegolfschema’s en weerapps, leer je luisteren naar je lichaam. Naar de dieren. Naar de natuur. En die leert je een paar lessen die je in Nederland zomaar door een warme dag heen kunnen helpen.

Hitteplan met tropische temperaturen in Nederland

Als het RIVM een hitteplan afkondigt, betekent dat dat er extra maatregelen genomen worden om kwetsbare mensen te beschermen tegen de gevolgen van extreme hitte. Denk aan ouderen, zieken, jonge kinderen. Maar eigenlijk is het een waarschuwing voor ons allemaal. De officiële tips ken je vast:

• Drink voldoende.

• Blijf uit de zon tussen 12 en 16 uur.

• Draag lichte kleding.

• Wees alert op uitdroging en let een beetje op je naasten.

Allemaal belangrijk. Maar eerlijk is eerlijk – als je je ook maar een béétje in de bush hebt bewogen, weet je: er is meer nodig dan dat.

Bush-wijsheid: dit leerde ik in Zuid-Afrika over overleven in de hitte

1. Leef volgens het ritme van de dieren. In de bush is het ‘s middags stil. Oorverdovend stil. Geen leeuw, geen olifant, geen mens met gezond verstand die zich dan druk maakt.👉 Sta vroeg op. Doe je actieve dingen voor 11:00 uur. Siësta tussen 12 en 16. Dan leef je niet tegen de dag in, maar mét de dag mee.

2. Water is je beste vriend – en niet alleen om te drinken. Wij hadden altijd een emmer koud water bij de deur staan. Voeten erin. Even afkoelen.👉 Koel je polsen, voeten en nek. Een nat washandje in de nek doet wonderen. Geloof me. Je voelt je binnen een minuut weer mens.

3. Zoek de schaduw op – maar de juiste soort. Een boom is niet zomaar een boom.👉 Ga voor ‘bewegende’ schaduw – zoals onder een boom of rieten dak – in plaats van opgesloten in een afgesloten ruimte. Stilstaande lucht maakt alles erger.

4. Eet zoals de locals. In Zuid-Afrika at ik op warme dagen nooit zwaar. Braaien kan natuurlijk altijd, maar...👉 Kies daarnaast voor lichte, verse maaltijden. Watermeloen. Komkommer. Avocado. Salades. Geloof me: je hebt geen trek in stamppot bij 38 graden.

5. Maak je hoofd nat, niet je hele lijf. Douchen in de bush is kostbaar. Water is immers schaars.👉 Een snelle koude plens over je hoofd, polsen en enkels verfrist veel meer dan een lauwe douche waar je bezweet weer uitkomt.

6. Laat je ventilator slim werken. Tip uit de bush die ik nog steeds gebruik in Nederland:👉 Zet een bak met ijs of bevroren waterflessen voor je ventilator. Instant bush airco.

7. Je hoeft niet altijd ‘aan’ te staan. Als je vijf jaar in de wildernis woont, leer je loslaten. Plannen schuiven. Activiteiten uitstellen.👉 Gebruik de hitte als excuus om het rustiger aan te doen. Je hóeft niet te presteren als de natuur schreeuwt om vertraging.

En de dieren dan?

Zij zijn de echte meesters van het hitte-overleven.

• De leeuw? Slaapt 20 uur per dag.

• De olifant? Gaat op zoek naar water en gebruikt zijn oren als ventilator.

• De jakhalzen? Actief als het afkoelt.

• En wij mensen? We dachten dat we slimmer waren, maar misschien moeten we gewoon weer leren luisteren.

Wat ik leerde van leven in 45 graden

Het was niet makkelijk. Maar het was echt. De zon legde alles stil. De dieren verdwenen in de schaduw. De mensen keken elkaar aan en zeiden: “Laat maar, vanmiddag weer.” Oftewel: now now. Die rust. Die vanzelfsprekendheid. Die overgave aan wat ís.

Dus terwijl in Nederland het asfalt smelt en je buurvrouw zucht dat haar katten smelten, denk ik: het is oké. Zoek je stoepje op. Zet je voeten in een teiltje water. En laat je werk maar even liggen. Want soms is het leven – net als in de bush – gewoon te heet om iets anders te doen dan zijn.

Dare to stay cool!