Als je aan Zuid-Afrikaanse keuken denkt, denk je waarschijnlijk aan de 4 B's: braai, biltong, bobotie en boerewors. Maar wist je dat de Zuid-Afrikaanse keuken een stuk avontuurlijker kan zijn? Voor de echte durfal heeft Zuid-Afrika gerechten die niet alleen uniek zijn, maar ook vaak als 'vreemd' worden gezien door ons Europeanen. Eetbare insecten, orgaanvlees, en gerechten met een rijke culturele achtergrond maken - vooral voor die mensen die dicht bij en samen met de natuur wonen - in Zuid-Afrika deel uit van de culinaire traditie.
Top 10 avontuurlijke Zuid-Afrikaanse gerechten
Hier zijn 10 voorbeelden van gerechten uit de Zuid-Afrikaanse keuken die in Nederland vaak als 'vreemd' worden ervaren, maar die in Zuid-Afrika (zeer) geliefd zijn. Elk gerecht heeft zijn eigen culturele achtergrond en unieke smaak:
1. Walkie Talkies - Een knapperige klassieker
De eerste keer dat ik in de supermarkt een grote zak walkie-talkies in de diepvries afdeling zag liggen, wist ik niet wat ik zag: een combinatie van kippenpoten (walkies) en kippenkoppen (talkies)! Natuurlijk heb ik een zak mee terug naar de lodge genomen, waar het personeel spontaan juichend mij die avond dit unieke, populaire gerecht heeft voorgezet. In dit geval gefrituurd. Het kraken van de botjes is een ervaring op zich en de smaak is verrassend hartig.
Walkie-talkies worden meestal gekookt, gekruid, en gegrild of gefrituurd en zijn geliefd vanwege hun smaak en de knapperige textuur. Het is een goedkope en voedzame maaltijd en gefrituurd vooral populair als streetfood, snack of lichte maaltijd.
2. Smiley - Niet voor de zwakke maag
Nog zo'n verrassing. Dit keer niet in de supermarkt, maar in bij de lokale slager. Enkele schappen met keurig in plastic verpakte schapenkoppen. Sommige daarvan samen met 4 poten verpakt. Alhoewel ik - als rasechte Europeaan - echt wel even flink moest slikken bij de aanblik van deze koppen, vertelde de slager mij met een glimlach dat een gekookte of geroosterde schapenkop erg populair is. Het is een delicatesse voor feestelijkheden en traditionele ceremonies.
Het wordt een smiley genoemd omdat de lippen lijken te glimlachen als het vlees wordt geroosterd, waarbij ook de tanden zichtbaar worden...
3. Mopane Worms - Proteïne uit de natuur
Deze kleurrijke, grote rupsen zag ik voor het eerst in december op het terrein van mijn lodge. Ik grote getalen kropen ze in de mopane-bomen en over de grond. Ik dacht serieus dat we met een plaag te maken hadden en vroeg het personeel wat we eraan konden doen. Met een grote glimlach begonnen ze de rupsen te verzamelen en namen ze mee naar hun huis. Enige tijd later schotelden ze mij een houten bak voor met gedroogde en gefrituurde rupsen met biltong kruiden. Deze voedzame rupsen bleken al eeuwen gegeten te worden als een knapperige snack vol proteïnen. Soms worden ze ook gekookt in een saus en in stoofpotten gebruikt, maar daar heb ik me niet aan gewaagd. Eerlijk is eerlijk: als snack zijn ze prima te eten. Ze zijn rijk aan eiwitten en - het klinkt misschien onwennig - maar mopane worms zijn niet alleen voedzaam, ze zijn ook een duurzaam alternatief voor vlees.
4. Tripe (Pens)
Pens (de maag van een koe of schaap) wordt meestal geserveerd in een stoofpot met kruiden en groenten. Het heeft een zachte, bijna gelatineachtige textuur en wordt vaak gegeten tijdens familiebijeenkomsten.
5. Umngqusho met Inyama Yezimbambo (Samp en bonen met orgaanvlees)
Umngqusho is een mengsel van stampmielies (gekookte maïs) en bonen dat vaak samen met orgaanvlees, zoals lever of nieren, wordt geserveerd. Het is een traditioneel Xhosa-gerecht en wordt beschouwd als troostvoedsel.
6. Skilpadjies (kleine "schildpadjes")
Ga je bij locals braaien (barbecuën) dan is de kans groot dat er skilpadjies op het vuur worden gegooid. Maak je geen zorgen, het zijn geen echte schildpadden! Het zijn stukjes lever (soms samen met ander orgaanvlees) die in maagvlies worden gewikkeld tot een klein ovaal bolletje en lijken op een kleine schildpad. Zo worden ze op de braai geroosterd. De smaak is rijk en vol en had - naar mijn mening - veel weg van het Schotse haggis.
7. Termieten
Termietenheuvels zijn niet weg te denken uit het landschap van de Zuid-Afrikaanse bush. Ze vormen een onlosmakelijk onderdeel uit van de natuur. Maar dat is nog niet alles: ze zijn een absolute - seizoensgebonden - lekkernij. Ze worden vaak geroosterd en gegeten als snack of verwerkt in een stoofpot. De smaak wordt vaak vergeleken met die van nootachtige popcorn. Een verrassend smaakvol hapje!
Ze zijn rijk aan eiwitten, vetten en essentiële voedingsstoffen, waardoor ze een waardevolle voedselbron zijn voor mensen die dicht bij de natuur leven. Sommige mensen eten ze direct na het oogsten, als ze net vers gevangen zijn.
De meest gebruikelijke methode is echter om ze te roosteren in een droge pan. Dit maakt ze knapperig en versterkt hun nootachtige smaak. Daarnaast worden ze ook gefrituurd en met een beetje zout worden bestrooid als snack, of gedroogd en gemalen tot poeder, dat wordt gebruikt als eiwitrijke toevoeging aan stoofschotels of pap.
8. Bokkoms
Ik ben een groot liefhebber van biltong. Vers van de slager is het een heerlijke snack. De zee-variant van biltong is bokkoms: gezouten en gedroogde vis, meestal gemaakt van harder (mullet fish). Het is een traditionele snack in de West-Kaap, waarbij ze de vis pekelen in zout en het daarna ophangen om in de zon te drogen. Het resultaat is een sterk gezouten, intens vissige smaak die geliefd is bij liefhebbers van traditionele Zuid-Afrikaanse gerechten. Bokkoms wordt vooral gegeten als snack (met brood, boter, en een beetje citroen), maar ook verwerkt in gerechten of gebruikt als smaakmaker in stoofschotels.
Wil je meer weten over bokkoms? Dan is een bezoek aan het vissersdorp Velddrif aan de Westkust zeker de moeite waard. Dit plaatsje wordt ook "Bokkomlaan" genoemd vanwege de vele producenten daar.
9. Vetderms
Vetderms zijn gekruide, schoongemaakte darmstukken van een schaap of rund gevuld met vet, meestal rundvet. Het is een traditioneel item tijdens braais (barbecues) en wordt gegrild boven open vuur. De darmen worden grondig schoongemaakt, gevuld en dichtgeknoopt, waarna ze worden geroosterd tot ze knapperig aan de buitenkant en sappig vanbinnen zijn. Het is rijk en smaakvol, en vaak geliefd bij mensen die van stevige vleesgerechten houden. Meestal geserveerd met mieliepap en chakalaka.
10. Black Pudding (Bloedworst)
Black Pudding (of bloedworst) is gemaakt van dierlijk bloed, meestal varkens- of runderbloed, vermengd met vet en granen zoals havermout of gerst. Hoewel bloedworst wereldwijd voorkomt, is het in Zuid-Afrika bekend als een geliefd onderdeel van traditionele gerechten, vaak verbonden met de Kaapse Maleise en Afrikaanse keuken.
Vooral Britse kolonisten brachten het mee naar Zuid-Afrika, waar het zich ontwikkelde tot een eigen variant. Het wordt meestal geserveerd bij het ontbijt; gebakken en geserveerd met eieren, toast en groenten.
Durf jij de Zuid-Afrikaanse keuken aan?
Al deze gerechten vertegenwoordigen het unieke karakter van de Zuid-Afrikaanse keuken en de diepgewortelde tradities van voedselbereiding. Ze geven niet alleen een uniek kijkje in de Zuid-Afrikaanse cultuur, maar ook een kans om je grenzen te verleggen en iets nieuws te proberen. De culinaire tradities vertellen een verhaal van overleving, creativiteit en verbondenheid met de natuur. Dus wij zeggen: stap uit je comfort zone en leg wat avontuur op je bord als je in Zuid-Afrika bent.
Vind je dit net iets te spannend? Klinken mopane rupsen en schapenkoppen je net iets té gedurfd? Geen zorgen! Zuid-Afrika heeft een breed scala aan 'normalere' gerechten om van te genieten: van zoete koeksisters tot hartige bobotie. Neem een kijkje op onze recepten-pagina om deze toegankelijke, traditionele en heerlijke Zuid-Afrikaanse recepten thuis uit te proberen.
Bon appétit en dare to discover!
Comments